Laten zien wat er groeit en bloeit
Rien Pronk (60) was als kind al veel in de Zeeuwse natuur te vinden. Op zijn zesde verhuisde hij vanuit Rotterdam naar Schouwen-Duivenland. Toen hij gids werd in Nationaal Park Oosterschelde was dat geen vanzelfsprekendheid: Rien zit sinds zijn 36e in een rolstoel en natuurgebieden zijn niet altijd even rolstoelvriendelijk. Maar dat houdt Rien niet tegen, met zijn off-road rolstoel kan hij als Natuurgids op veel plekken komen.
Mensen
Rien houdt van buiten zijn én met mensen op pad gaan die interesse hebben in de natuur. ‘Het geeft me energie om mensen te laten zien wat er leeft, groeit en bloeit in de natuur, wat er allemaal gebeurt in en rond de Oosterschelde. Ik vertel graag over de bijzondere geschiedenis. Mensen weten vaak niet hoe uniek het gebied is, soms weten mensen die vlakbij wonen zelfs niet eens dat het een Nationaal Park is!’
Luisteren naar de golven
Eén excursie staat Rien nog helder voor de geest. Er kwam een groep blinden en slechtzienden vanuit Vlaanderen naar de Schelphoek, een prachtig gebied tussen Burghsluis en Zierikzee, waar tijdens de Watersnoodramp van 1953 een groot gat in de dijk werd geslagen. Rien: ‘Al tijdens het voorbereiden van de excursie werd ik gedwongen om op een andere manier naar het gebied te “kijken”.
Anders beleven
Wat kan je er horen, wat ruik je, wat kan je deelnemers laten proeven of voelen? We hebben samen het zilte zeewater geroken, het gras en de bloemen. We hoorden vogels, golven, een schaap in de verte. We proefden zeewier, mosselen en oesters. Een bijzondere dag, waardoor ik zelf het gebied ook weer anders ging beleven.’
Dijkwachtershuisje
Zelf gaat Rien graag naar de haven van Burghsluis. ‘Die plek geeft me rust, je hebt er mooi overzicht over de Oosterschelde. En – voor mij niet onbelangrijk – je kunt er makkelijk komen. Vanaf de weg kan je de zeehonden al zien.’ Anderen zou hij eerder het eiland Neeltje Jans aanraden, of het Dijkhuisje bij Wissenkerke.
Bijzondere geschiedenis
Aan de Keihoogteweg staat buitendijks een oud dijkwachtershuisje met een bijzondere geschiedenis. Jarenlang was dit huisje de uitvalsbasis van menig man die in weer en wind de dijk in de gaten hield. Nog tot 1986 werd het huisje gebruikt voor dijkbewaking, tot de Oosterscheldekering in gebruik werd genomen. Vlakbij het dijkhuisje staat een getijdenbak, volgens Rien echt een aanrader als je Nationaal Park Oosterschelde wilt ontdekken.
In de getijdenbakken die op meerdere plekken aan de Oosterschelde staan kan je zien wat er leeft in het water. Bij vloed stromen ze vol, bij eb kun je op onderzoek uit. Verschillende wieren, garnalen, verschillende soorten visjes, misschien een anemoon: er leeft echt van alles! Vaak vinden volwassenen het minstens net zo leuk als kinderen.’
Dromen van brak water
Met zo’n getijdenbak kan Rien goed laten zien waar het voor hem om draait: al dat leven in de Oosterschelde. ‘Het is belangrijk dat mensen zich bewust zijn van het leven in de Oosterschelde, en dat we daar zorgvuldig mee om moeten gaan. De natuur is ook noodzakelijk voor óns leven, we zijn allemaal van elkaar afhankelijk. Jouw handelen heeft effect op planten en dieren. Dus neem je afval weer mee naar huis, ga met respect om met de dieren en planten in Nationaal Park Oosterschelde.’ Voor beleidsmakers heeft Rien ook een boodschap: ‘Laten we er alsjeblieft voor zorgen dat we niet de hele Oosterschelde vol bouwen met recreatiewoningen, er moet wel wat over blijven om van te genieten.’
Rivierwater
En als Rien echt mag dromen, dan droomt hij van een Oosterschelde waarin de biodiversiteit groeit in plaats van afneemt. ‘Het zou geweldig zijn als de Oosterschelde weer in direct contact staat met de rivieren, dat zoet rivierwater weer mag mengen met zout zeewater. Dan komen planten en dieren die het brakke – zout met zoete – water nodig hebben weer terug. Bij het Haringvliet duurde het 20 jaar voor de sluizen uiteindelijk op een kier gingen, maar ik blijf positief denken.’
Dit verhaal is geschreven voor de Dag van het Nationaal Park 2023. Het laat zien hoe de mensen, ongeacht hun leeftijd en achtergrond, de schoonheid en magie van het nationaal park omarmen.